Οι σύγχρονες τάσεις αναφορικά με την ανάπτυξη δεξιοτήτων που αναγνωρίζονται ως αναγκαίες σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο (UNESCO, EE, κλπ) για την ευρεία «κοινωνία των πολιτών», εμπεριέχουν την προώθηση των ψηφιακών ικανοτήτων (digital competences), την ανάπτυξη «πράσινων» δεξιοτήτων (green skills), των πολιτειακών ικανοτήτων (civic competencies) καθώς και την απαίτηση άρσης κάθε μορφής αποκλεισμών αποσκοπώντας στην ενίσχυση της συμπερίληψης, των ίσων δικαιωμάτων και της ενεργούς συμμετοχής. Οι στόχοι αυτοί ίσως ακούγονται γενικολόγοι και «αφηρημένοι», ωστόσο μια πιο προσεκτική ματιά γρήγορα εντοπίζει την πρακτική τους διάσταση στην καθημερινότητα όλων μας, ως αποτέλεσμα των αλλαγών που έχουν επέλθει στις σύγχρονες κοινωνίες λόγω τεχνολογικών, περιβαλλοντικών και κοινωνιολογικών παραγόντων.
Περισσότερο από ποτέ είναι εμφανής σήμερα η ανάγκη της διαρκούς και σε βάθος ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων και ικανοτήτων των εργαζομένων, οι οποίες δεν είναι απλώς επιθυμητές αλλά ίσως αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιτυχή προσαρμογή και ανέλιξη στο εργασιακό περιβάλλον, καθώς και την προσωπική ανάπτυξη και προσαρμογή στους μετασχηματισμούς που λαμβάνουν χώρα. Αυτό που κάποτε, ίσως στερεότυπα, αναφερόταν ως «δια βίου μάθηση» το βλέπουμε στις μέρες μας ως αδήριτη ανάγκη και απαίτηση. Οι αιτίες του φαινομένου είναι πολλές και σύνθετες, με κυρίαρχες :
• τις διαρκώς επιταχυνόμενες τεχνολογικές εξελίξεις -στις μέρες μας γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον ρόλο της «τεχνητής νοημοσύνης» και αντίστοιχων τεχνολογιών- που επιδρούν καθοριστικά και αναδιατάσσουν το οικονομικό, επαγγελματικό και εκπαιδευτικό γίγνεσθαι, και
• την παρατηρούμενη κινητικότητα σε κοινωνικό αλλά και ατομικό επίπεδο, η οποία δημιουργεί τις συνθήκες τακτικής αλλαγής επαγγελματικών δραστηριοτήτων και αντικειμένων με αποτέλεσμα οι επαγγελματικές μεταβολές δύο, τρείς ή και περισσότερες φορές εντός του εργασιακού βίου να αποτελούν στις μέρες μας τον «κανόνα».
Απάντηση στα παραπάνω μπορεί και πρέπει να δοθεί μέσω της διαρκούς και σε βάθος εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης, όχι μόνο σε επίπεδο πιστοποιούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων -οι οποίες είναι απαραίτητες και πολύ σημαντικές-, αλλά και ως προς την ανάπτυξη των αποκαλούμενων soft skills δηλαδή ικανοτήτων που θα επιτρέπουν την προσαρμογή και εξέλιξη στα σύγχρονα εργασιακά περιβάλλοντα.
Οι σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση επισημαίνουν την υποστήριξη ευέλικτων μεθόδων και σύγχρονων μοντέλων ηλεκτρονικής μάθησης με στόχο την κάλυψη ιδιαίτερων αναγκών, τη βιωματική και βιώσιμη προσέγγιση στη γνώση και τη δημιουργία δικτύων γνώσης. H λειτουργία «ενεργών κοινοτήτων» ανταλλαγής και διεύρυνσης γνώσεων μεταξύ των εκπαιδευομένων αλλά και μιας ευρύτερης κοινότητας επαγγελματιών και επιστημόνων, είναι απαραίτητη για την συνεχή εξέλιξη και επαγγελματική ανάπτυξη των συμμετεχόντων.
Γεώργιος – Ευάγγελος Βαρελτζής
Συντονιστής Κατάρτισης Training HUB ΚΔΒΜ
